Vulvodinia terimi de vulva, yani dış genital bölgedeki yaygın ağrıları tarif eder. Vulvar vestibult ağrısı daha lokalize kalmaktadır.
Vulvodinia terimi de vulva, yani dış genital bölgedeki yaygın ağrıları tarif eder. Vulvar vestibult ağrısı daha lokalize kalmaktadır.
Kadınlarda cinsel ilişkide ağrı, acı, cinsel ilişkiye girememe gibi şikayetlerle en sık kendisini gösteren ‘Vulvar Vestibulit Sendrom’ (VVS, Vulvar Vestibulitis, Vestibulodynia) toplumda oldukça yaygın olmasına rağmen, bilinirliliği oldukça az olan bir problemdir.
Vulvar Vestibulit Sendrom kadınlarda kızlık zarı kenarında oluşan ve nedeni kesin olarak bilinemeyen yangısal (enflamatuar) durumlara bağlı olarak; kadınlarda ilişki sırasında ağrı, acı gibi şikayetlerle kendisini gösteren bir cinsel ağrı problemidir.
‘Vulva’ kadınlarda dış genital bölümü, ‘vestibulm’ ise iç ve dış genital kısmı birbirine bağlayan kızlık zarı komşuluğundaki geçiş bölgesini, ‘vestibulit’ bu bölgenin yangısal durumunu (enflamasyonu),sendrom ise tıpta nedeni tam olarak açıklanamayan hastalıkları tanımlamaktadır.
‘Vulvodinia’ terimi de vulva, yani dış genital bölgedeki yaygın ağrıları tarif eder. Vulvar vestibult ağrısı daha lokalize kalmaktadır.
Vestibulit sendrom ilişki anında ağrı, yanma, batma gibi şikayetlerle hastalarda kendini göstermektedir. Bu tür hastalar ilişki sırasında aşırı acı ve hassasiyet hissederler; yaşadıkları bu derinden acılarını da “sanki yara yerine tuz basıyormuş, etleri bıçakla ayrılıyormuş, o bölgeye sanki iğne batıyormuş” gibi tümcelerle ifade ederler. Cinsel ilişkide ağrı veya hiç ilişkiye girememe gibi problemlere yol açar.
Nedeni tam olarak bilinemeyen bu sorun genelde kronik vajinal akıntılara, mantar enfeksiyonlarına, kronik irritasyon yapıcı maddelere ve HPV enfeksiyonlarına bağlıdır.
Vulvar vestibulit sendromun kesin tanısı cinsel fonksiyonlar ile ilgili çalışan tecrübeli bir jinekolog tarafından yapılan bir dakikalık basit bir jinekolojik muayene ile konulabilmektedir.
Özellikle gözle değerlendirmede vestibulum bölgesinde kızarıklık, hafif ödem (şişlik) bulguları mevcut iken parmakla veya pamuk uçlu çubuk ile bu bölgeye hafif dokunuşlarda bile ileri derecede hassasiyet ve acı hissi vardır. Bazen bu bölgede kızarıklık ve ödem bulunmaz, ancak aşırı bir ağrı vardır.
Vulvar Vestibulitis Şikayetleri: Vulvar Vestibulit Sendrom (VVS) kadınlarda bir vajinismus gibi ilişkiye girememe sorunu ve disparoni (ağrılı birleşme) nedenidir. Vajinismus kadınlarda istemsiz kas kasılmaları sonucunda hiç cinsel ilişkiye girememe gibi bir durum iken disparoni cinsel penetrasyon (birleşme) sırasında ağrı, acı, yanma gibi hoşnutsuz durumlara verilen isimdir.
Vestibulit tablosunu yoğun bir şekilde yaşayan bayanlarda hiç ilişki gerçekleşememektedir. Çünkü bu bölgedeki aşırı hassasiyet ilişki anında kadının kendisini aşırı bir şekilde kasmasını sağlayarak cinsel penetrasyonu (birleşmeyi) engellemektedir. İleri düzeydeki vestibulit hastaları ilişki harici dönemde sıkı pantolon, tight, kot giydiğinde bile sürtünmeye bağlı olarak acı hissettiklerini bizlerle paylaşmaktadırlar.
Daha hafif düzeyde vestibulit sendrom belirtileri yaşayanlar ise eşleri ile zorla da olsa ilişkiye girebilmekte; ancak ilişki sırasında keskin bir acı, ağrı, bazen kanama ve oldukça yoğun kasılmalar izlenmektedir.
Vulvodinia tedavi edilmediği takdirde zaman içerisinde cinsel ilişkiden soğuma, cinsel ilişki sıklığının azalması, cinsel isteksizlik, orgazm olamama gibi sorunlar başgöstermektedir. Hatta erkek eşle de ilgili erken boşalma, cinsel isteksizlik ve sertleşme sorunları ortaya çıkabilir. Evlilikler aldatma ve boşanmaya kadar giden bir sürece gidebilir.
İlişki sırasında yaşanılan vajinal kuruluk, acı hissini daha da arttırmaktadır. Hatta penisin vajina içerisinde gidip gelmesine bağlı olarak gelişen “mikrotravmalar” vajinal mantar enfeksiyonlarının ve sistit probleminin de daha sık olarak izlenmesine neden olur. Günümüzde Vulvar Vestibulit Sendrom tedavisi mümkün hale gelmiştir.
Vulvar vestibulit sendrom tedavisi hayat kalitesini oldukça arttırmaktadır. Nitekim Vulvar Vestibulit Sendrom kadınlarda cinsel ilişkide acı, ağrı gibi şikayetlerle giden kişilerde psikolojik sorunlara, hatta evlilik problemlerine yol açabilen bir cinsel sorundur. Sorunu yaşayanların pek çoğu cinsel ilişkide aşırı derecede ağrı, acı, batma, kasılma, kuruluk gibi sıkıntılar yaşamaktadırlar.
Tedavi öncesi, öncelikle cinsel sorunlarla ilgili çalışan bir jinekolog hekim tarafından doğru teşhis şarttır. Doğru teşhis konulduktan sonra da tedaviye geçilmelidir.
Vajinismus, disparoni (ağrılı birleşme),anorgazmi (orgazm olamama) gibi her türlü cinsel fonksiyon problemlerinde gidilecek ilk adres cinsel sorunlar konusunda uzman bir jinekolog olmalıdır. Çünkü bu tür problemlerde kesin tanı ancak detaylı bir jinekolojik muayeneden sonra konulabilmektedir. Jinekolog hekim cinsel sorunun psikolojik mi, yoksa fiziksel mi olduğuna kanaat getirecektir.
Her iki kavram farklı olmakla beraber, bazen karıştırılabilmektedir. Vajinismusun nedenleri genelde psikolojik faktörlere bağlı olmasına rağmen vestibulitte kişinin gerçekten ağrı çekmesine neden olan enflamatuar (yangısal) bir durum mevcuttur.
Vajinismusta kadın ‘cinsel ilişkide ağrı duyma’ korkusuna bağlı olarak kendini kasarak eşine izin vermezken, vestibulitte ‘gerçek anlamda hissedilen bir acıya’ bağlı eşe izin verememe durumu söz konusudur. Bu nedenle vulvar vestibulit sendromlu hastalar ya hiçbir şekilde ilişkiye giremezler, ya da çoğu zaman oldukça ağrılı, acılı bir şekilde yaşarlar (disparoni).
Özellikle yeni evli çiftlerde cinsel ilişkide oluşan bu olumsuz durumlar ilişkiyi ıstırap verici bir hale getirmekte ve hazzı engellemektedir.
Hazzın azalması ilişki anındaki vajinal ıslanmayı azaltmakta, bu durum hem ilişkinin kalitesini düşürmekte hem de zaman içinde cinsel isteksizliğe yol açmaktadır. Ayrıca ağrı çeken bir kadının eş zamanlı olarak haz alması mümkün olmadığından bu tür hastalardaki diğer bir cinsel problem de anorgazmi (orgazm olamama) sorunudur.
Maalesef pek çok hasta kendilerinde bu tür organik (fiziksel) bir nedenin olmasına rağmen, gereksiz yere kliniklerde aylarca süren psikolojik tedavilere maruz kalmakta ve cinsel sorunlarında hiçbir iyileşme olmamaktadır. Hipnoz tedavisi, akupunktur, eft, genel psikoterapi gibi tedavi yöntemleri hiçbir sonuç vermemektedir. Vajinaya uygulanan kayganlaştırıcılar, estrojen kremleri, haplar ve fitiller de çoğu zaman işe yaramaz.
Vulvar vestibulit sendrom tedavisine başlanılmadan önce bazı testlerin yapılması önemlidir. Eğer varsa, vajinal enfeksiyonlar, idrar yolu enfeksiyonları öncelikle tedavi edilmelidir. Verilen ilaç tedavilerine rağmen sorun devam ederse cerrahi yöntemlere başvurulabilir.
Cerrahi işlemlerden korkan hastalarda hyaluronik asid enjeksiyonları, lazer ve radyofrekans gibi medikal uygulamalar yapılabilir. Amaç kolajen üretimini arttırarak vajina girişindeki hassasiyeti azaltmaktır.
Vulvar vestibulit sendromun cerrahi tedavisi vajinanın giriş kısmındaki ‘vestibulm’ kısmındaki cilt dokusunun çıkarılmasıdır. Tıbbi literatürde bu operasyona “vestibulektomi” adı verilmektedir.
15-20 dakika süren ve genelde o bölgenin lokal anestezi ile bölgesel olarak uyuşturulması ile gerçekleşen bu operasyon son derece ağrısız olup, hastalar bir gün sonrasında işlerinin başına dahi dönebilirler. İşlemin başarısı operasyonu uygulayan hekimin tecrübesi ile orantılıdır.
Kendi sonuçlarımıza göre, vestibulektomi operasyonu vulvar vestibulit sendrom için en ideal ve kalıcı tedavi yöntemidir. Operasyondan bir ay sonra yapılan pelvik taban egzersizleri de işlemin başarısını arttırmaktadır.